Dzieci

Mozliwosci percepcyjne noworodka sa znacznie mniejsze od mozliwości człowieka dorosłego. Jednak juz w momencie narodzin wszystkie jego zmysły dziłaja w mniejszym lub większym stopniu. Jest to uwarunkowane ewolucyjnie- odkad jestesmy poza łonem matki, potrafimy identyfikować te bodźce z otoczenia, które sa nam niezbędne w orientowaniu sie w otoczeniu, potrafimy przewidywać, choć jest to jeszcze bardzo ograniczona funkcja. Dziecko na przykład przez długie miesiące po urodzeniu nie wie jeszcze, ze kiedy chcac wziąć cos ze stołu przesuwa obrus spadnie wszyzstko inne co było na tym obrusie, mozliwe ze na jego twarz... dlatego nie powinnismy sie złoscic na dziecko, które praktykuje takie czynności, tylko pozwalać sie rozwijać- musi samo niejako odkryć skutek pewnych czynności. Nie powinien budzic w nas niecheci fakt, że dziecko powtarza wspomnianą już czynność kilka, kilkanascie czy kilkadziesiąt razy, bo po prostu nie wie- mielinizacja nie jest jeszcze na takim poziomie, który umozliwiałby taką organizację.

Kazdy z nas na pewno patrząc w oczy noworodka zastanawia się, czy widzi on tak samo jak my i jakie obrazy przesuwają się przed jego jakby na wpół przytomnymi, nieco pustymi oczkami. Okazuje się, ze dziecko w sposób bardzo zbliżony do sposobu widzenia dorosłych widzi dopiero pod koniec pierwszego roku życia. Zaraz po urodzeniu reaguje ono jedynie na natężenie światła, odróżnia kontury, ale potrafi przy tym kierowac wzrok na określony przedmiot. wyraża pewne preferencje: najchętniej patrzy na obiekty charakteryzujace się jakims wzorem, woli przedmioty trójwymiarowe, symetryczne, będące w ruchu. Można wyraźnie zauwazyć, że kiedy dziecko budzi się, przeszukuje otoczenie wzrokiem i zatrzymuje wzrok na krawędzi przedmiotu. Ciekawe jest, ze dziecko najchętniej patrzy na twarze ludzkie, najchętniej zatrzymuje na nich wzrok, obserwuje. Początkowo potrafi koncentrować wzrok na przedmiotach odddalonych najlepiej o około 21 cm. Jest to właśnie odgległość między twarzą dziecka, kiedy leży ono w pozycji wystawionej do karmienia piersią.
 

Wszelkie osiagnięcia rozwojowe, które powinien wypełnić niemowlak we wspomnianym czasie pierwszego roku życia nie byłyby mozliwe bez udziału rodziców, czy po prostu otoczenia społecznego. Niemowlę juz od urodzenia potrafi w specyficzny dla siebie sposób sygnalizowac najpierw potrzeby, nadawac komunikaty, a także odbierać komunikaty od otoczenia. Jest to sytuacja jakby wzajemnego dialogu. Tak więc niemowlę zawsze pokaże nam w jakiś sposób, czy opiekujemy sie nim w sposób właściwy. bywa na przykład ze niektorzy dorośli chcąc rozweselic dziecko, łaskoczą je. jest to dla takiego dziecka bardzo nie przyjemne, nie uspokoi sie w ten sposób i daje sygnały, ze tego nie chce- płacze, reaguje złościa na taki kontakt-gwałtowne wyrzucenie rąk i nóg itp. Matki juz od drugiego miesiąca po porodzie rozpoznaja tony/rodzaje płaczu dziecka. wyróżniamy trzy rodzaje płaczu- z bólu, jest to nieprzyjemny, wręcz trudny do wytrzymania płacz, zaczyna sie nagle i dlugo trwa, płacz gniewny, mocny oraz płacz podstawowy, przechodzący w kwilenie, cichnacy.

Dziecko do końca pierwszego roku zycia osiąga juz wszelkie funkcje, ktore pozwalaja mu samodzielnie funkcjonować, (mimo ze nadal w bardzo duzym stopniu potrzebuje ono opiekuna ). Osiąga podstawowe mozliwosci zaspokajania własnych potrzeb. Pod koniec pierwszego roku zycia dziecko samodzielnie siedzi, stawia niekiedy pierwsze kroki, a nawet samodzielnie potrafi stać. Chwyta przedmioty i manipuluje nimi, zaczyna samodzielnie przyjmowac pokarmy, mimo że dalej pobiera pokarm z piersi matki, jego posiłki mogą być coraz bardziej urozmaicone. Jednym z kolejnych kamieni milowych w rozwoju jest tez fakt, ze dzieco rozumie juz w tym okresie mowę i zaczyna się nia posługiwać w komunikacji. Osiągnięcia pierwszego roku dają podwaliny do dalszego rozwoju w kolejnych fazach zycia i w znacznym stopniu okreslaja jego kierunek. Na przykład jezeli dziecko nie nauczyo się różnicować słow w odpowiednim sobie czasie, czyli wtedy kiedy było szczególnie podatne na tę naukę, a nie zrobiło tego, bo jego energia była skupiona na zapewnianiu sobie poczucia bezpieczeństwa, którego opiekunowie nie mogli lub nie chcieli mu dać, to wtedy dziecko prawdopodobnie nie może juz nigdy wiecej nauczyzc sie mówić.